เรื่อง : กิตติธัช วนิชผล
ภาพประกอบ : ณลินทิพย์ ตันทักษิณานุกิจ
ช่วงนี้ หลาย ๆ คนน่าจะทราบถึงการเปิดตัวสมาร์ตโฟนจากแบรนด์ยอดนิยมอย่าง ‘apple’ กับรุ่นใหม่ 4 รุ่นอย่าง iPhone 13, iPhone 13 Mini, iPhone 13 Pro และ iPhone 13 Pro Max ซึ่งทำให้เกิดกระแสหลายอย่างภายในประเทศไทยอยู่ช่วงหนึ่งเลยทีเดียว
ขณะเดียวกัน ก็ได้มีกระแสอีกอย่างตามมา โดยในเพจเฟซบุ๊กที่คอยอัปเดตข่าวสารเรื่องสินค้าลดราคา และกระแสสังคมเกี่ยวกับการบริโภคสินค้าอย่าง ‘SALE HERE’ ได้อัปโหลดรูปภาพพร้อมแคปชันที่ว่า “ลองทำตามนะ ทริคเพิ่มความเร็วไอโฟน ในไอโฟนรุ่นเก่า แค่ตั้งค่า ไปที่ภูมิภาค เปลี่ยนเป็น ฝรั่งเศส” ซึ่งผู้ใช้เฟซบุ๊กในคอมเมนต์ก็ต่างพากันทำตามและแสดงความคิดเห็นว่าทำตามแล้วได้ผลอย่างเช่น “ทำแล้วค่ะ เครื่องเร็วขึ้นมาก” หรือ “เปลี่ยนแล้วค่ะ ไอ7+ ลื่นมาก ไวมากกก” เป็นต้น
เพราะอะไรไอโฟนที่ตั้งค่าย้ายประเทศไปฝรั่งเศสถึงทำให้เครื่องเร็วขึ้นได้ แล้วทำไมต้องฝรั่งเศส ทำแล้วจะทำให้เครื่องมีปัญหาไหม อ่านไม่ออกหรือเปล่า และคำถามที่น่าจะมีคนสงสัยเหมือนกับผู้เขียน นั่นก็คือ แล้วมันทำได้จริงเหรอ ? วันนี้ คอลัมน์โลกไอทีขอพาทุกคนไปรู้จักกับหนึ่งในกรณีที่บริษัท apple ถูกโจมตีด้านประสิทธิภาพของโทรศัพท์ไอโฟนจนทำให้ถูกฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายถึง 25 ล้านยูโร หรือประมาณ 976 ล้านบาท และเป็นต้นเหตุของเรื่องการตั้งค่าย้ายประเทศในครั้งนี้ พร้อมไขปริศนาไปด้วยกันว่ามันทำไอโฟนเร็วได้จริงหรือแค่เป็นเรื่องจกตากันแน่ !
รู้จักกับ ‘Batterygate’
หลายคนที่ใช้ไอโฟนอยู่คงน่าจะเคยได้ประสบพบเจอปัญหา ‘เครื่องช้าลง’ หลังใช้งานไปได้อย่างน้อย 3-4 ปีกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งตั้งแต่ iPhone 6, 6 Plus, 6s, 6s Plus, SE, 7 และ 7 Plus โดยเครื่องจะช้าลงเป็นพิเศษหลังการอัปเดตซอฟต์แวร์ด้วยระบบปฏิบัติการ iOS 10.2.1 ซึ่งในขณะนั้น (ปี 2016) ผู้ใช้หลายคนต่างบ่นกันว่าไอโฟนของพวกเขา ช้าลงอย่างเห็นได้ชัดหลังอัปเดตซอฟต์แวร์ ซึ่งอาจจะเป็นไปได้ด้วยเหตุผลที่แตกต่างกันไป
แต่ว่า ผู้ร้ายที่แท้จริงของเรื่องนี้กลับเป็นเจ้าของบริษัทอย่าง apple ต่างหาก ที่ออกมายอมรับในเดือนธันวาคม ปี 2017 ว่าทาง apple ตั้งใจปรับลดประสิทธิภาพของไอโฟนหลาย ๆ เครื่องลง ตามการคำนวณของซอฟต์แวร์ เพื่อให้ไอโฟนเครื่องนั้นยังสามารถใช้งานได้อย่างต่อเนื่องโดยที่แบตเตอรี่ไม่หมดเร็วจนเกินไปแม้จะเสื่อมสภาพไปแล้ว แต่ทาง apple ไม่เคยแจ้งเรื่องนี้ให้ผู้บริโภคทราบเลย นั่นทำให้เรื่องนี้เกิดเป็นกระแสอย่างรุนแรง จนทำให้เหตุการณ์นี้ถูกเรียกว่าเป็นเหตุการณ์ ‘Batterygate’ นั่นเอง
กระแสที่รุนแรงนี้ทำให้ apple ออกมาแก้ไขเรื่องนี้อย่างหนัก โดยเริ่มตั้งแต่การจัดให้มีการเปลี่ยนแบตเตอรี่ในราคาถูกกว่าปกติ จากราคาประมาณ 2,500 บาท เหลือเพียง 1,000 บาทเท่านั้น แน่นอนว่าราคาที่ลดลงมากขนาดนี้ทำให้มีคนต่างพากันไปเปลี่ยนแบตเตอรี่จำนวนมาก แต่ขณะนั้นมีศูนย์บริการของ apple เพียงแค่ประมาณ 500 สาขาทั่วโลกเท่านั้น จึงทำให้คิวยาวมากเป็นพิเศษ และบางประเทศไม่สามารถเข้ารับบริการนี้ได้อีกด้วย (ในประเทศไทยขณะนั้นสามารถแจ้งเปลี่ยนแบตเตอรี่กับศูนย์บริการอย่างเป็นทางการ (apple authorized service provider) อย่าง iCare ได้)
หลังจากนั้นในเดือนมีนาคม ปี 2018 ทาง apple ก็แก้ไขเพิ่มเติมด้วยซอฟต์แวร์อัพเดต iOS 11.3 ซึ่งทำให้ไอโฟนทุกเครื่องที่สามารถใช้ซอฟต์แวร์นี้จะสามารถตรวจสอบคุณภาพของแบตเตอรี่ไอโฟนของตัวเองได้ โดยแสดงความจุสูงสุดของแบตเตอรี่เป็นเปอร์เซ็นต์ มีการแจ้งว่าเมื่อคุณภาพเหลือเท่าใดจึงควรเปลี่ยนแบตเตอรี่ และแจ้งเพิ่มว่าหากยังคงใช้ไอโฟนต่อไปจะทำให้เครื่องช้าลงได้ เนื่องจากแบตเตอรี่เสื่อมคุณภาพลงแล้ว โดยเครื่องช้าเป็นผลจากฟีเจอร์ที่ชื่อว่า ‘Performance Management’ ที่เข้ามาจำกัดประสิทธิภาพของไอโฟน ซึ่ง apple ให้เราสามารถปิดฟีเจอร์นี้ได้ด้วยตัวเอง และเพราะเหตุที่ apple ไม่แจ้งเรื่องดังกล่าวต่อผู้บริโภค ทางผู้ใช้งานจึงยื่นฟ้องร้อง apple กว่า 59 เคสในสหรัฐอเมริกา ในปี 2017 ทำให้แบตเตอรี่ในไอโฟนนั้นเป็นสินค้าที่ใช้แล้วหมดไป และสามารถเปลี่ยนได้ง่ายอีกด้วย
แต่มันไม่ได้จบแค่นั้น
กรณีฝรั่งเศสฟ้องร้อง ‘Apple’ เรื่อง ‘Batterygate’
หน่วยงานเฝ้าระวังผู้บริโภคของฝรั่งเศส (France’s consumer watchdog) รายงานว่า อัยการของฝรั่งเศสได้สั่งฟ้องบริษัท apple เมื่อเดือนมกราคม ปี 2018 ในกรณี batterygate นี้ด้วย โดยเป็นคำสั่งฟ้องตามข้อเรียกร้องของสมาคม ‘Halt Planned Obsolescence (HOP)’ ซึ่งเป็นสมาคมที่ส่งเสริมการใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์อย่างยั่งยืน และสนับสนุน ‘Right to repair’ หรือ สิทธิ์ที่จะซ่อมแซมอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่เรามี โดยเรียกร้องค่าเสียหายจาก apple ถึง 25 ล้านยูโร หรือประมาณ 976 ล้านบาทเลยทีเดียว
และเนื่องจาก apple ไม่ต้องการที่จะให้เรื่องนี้บานปลายเป็นกรณีฟ้องร้องใหญ่โต จึงตัดสินใจจ่ายค่าเสียหายนี้ไป พร้อมกับยกเลิกฟีเจอร์ performance management นี้ออกไปด้วย
แล้วเรื่องนี้เกี่ยวกับการตั้งค่าไอโฟนย้ายประเทศไปฝรั่งเศสอย่างไร ?
ในเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา เว็บไซต์ ‘MyDrivers’ (เว็บไซต์ข่าวไอทีภาษาจีน) ได้ออกมาประกาศว่าหากตั้งค่าไอโฟน (โดยเฉพาะรุ่นเก่า ๆ ) ย้ายประเทศไปยังประเทศฝรั่งเศสก็จะทำให้ไอโฟนเครื่องนั้นเร็วขึ้นได้ด้วย เพียงแค่ย้ายประเทศเท่านั้น ซึ่งนั่นก็เป็นเพราะฟีเจอร์ performance management ที่โดนยกเลิกไปในประเทศฝรั่งเศสนั่นเอง
และนั่นจึงเป็นสาเหตุที่ทำไม เพจ ‘SALE HERE’ ถึงได้โพสต์ภาพที่เชิญชวนให้ผู้คนลองตั้งค่าไอโฟนย้ายประเทศไปฝรั่งเศสและมีผู้ที่ลองทำแล้วใช้งานไอโฟนได้เร็วขึ้นจริง
ย้ายประเทศแล้วแก้ไขเรื่องนี้ได้จริงเหรอ ?
อย่างที่กล่าวไว้ข้างต้นว่า หากตั้งค่าย้ายประเทศไปฝรั่งเศสแล้ว จะยกเลิกฟีเจอร์ performance management ซึ่งทำให้ไม่มีการจำกัดประสิทธิภาพของไอโฟนหากแบตเตอรี่เสื่อมอีก ซึ่งที่จริงแล้ว หากกดยกเลิกการจำกัดนี้เองภายในการตั้งค่าก็อาจจะทำให้ประสิทธิภาพของไอโฟนนั้นกลับมาดีเหมือนเดิม แต่เมื่อมีสมมติฐานว่า หากตั้งค่าย้ายประเทศไปฝรั่งเศสที่ไม่มีฟีเจอร์นี้แล้ว จะทำให้ไอโฟนเร็วขึ้นได้เกือบทุกเครื่องนั้น…
งั้นเรามาพิสูจน์กัน !
ผู้เขียนทำการทดลองด้วยวิธีการ benchmark ซึ่งเป็นวิธีวัดประสิทธิภาพของคอมพิวเตอร์ แท็บเล็ต และสมาร์ตโฟน และแปรผลเป็นคะแนน โดยแต่ละแอปพลิเคชันจะมีวิธีการวัดคะแนนที่แตกต่างกันไป โดยในที่นี้ ผู้เขียนเลือกใช้แอปพลิเคชัน ‘Geekbench 5’ ซึ่งจะวัดคะแนนจาก cpu ของตัวเครื่องเท่านั้น และแปรผลคะแนนออกมาเป็นคะแนนของ cpu คอร์เดียว และ cpu หลายคอร์ ซึ่งหากคะแนนที่ออกมาของ cpu ทั้งสองชนิดยิ่งได้สูง นั่นก็แสดงว่าไอโฟนเครื่องนั้นมีประสิทธิภาพดี มีความเร็วในการใช้งานมากนั่นเอง
ในการทดลองนี้ ผู้เขียนเลือกใช้อุปกรณ์จาก apple รุ่นเก่าที่ผู้เขียนสามารถทำการทดสอบได้ ประกอบไปด้วย ‘iPad 6th Generation’ ที่ใช้ cpu เท่ากับ iPhone 7 และ 7 Plus ที่เคยมีกรณี batterygate เกิดขึ้น และ ‘iPhone 8 Plus’ ที่ความจุสูงสุดของแบตเตอรี่อยู่ที่ 83% ซึ่งมากพอที่อาจทำให้เกิดการลดประสิทธิภาพของไอโฟนด้วยฟีเจอร์ performance management แต่ยังไม่มากพอให้สามารถกดปิดฟีเจอร์นี้ด้วยตัวเอง โดยมีตัวแปรควบคุม หรือข้อจำกัดด้านการทดลองเพื่อไม่ให้ผลคลาดเคลื่อนดังนี้
- ข้อมูลจากเว็บไซต์ geekbench กำหนดคะแนนมาตรฐานของ iPad 6th Generation ว่าจะมีคะแนน cpu 1 คอร์อยู่ที่ 753 คะแนน และคะแนน cpu หลายคอร์อยู่ที่ 1,399 คะแนน ส่วน iPhone 8 Plus มีคะแนน cpu 1 คอร์อยู่ที่ 914 คะแนน และคะแนน cpu หลายคอร์อยู่ที่ 1,910 คะแนน
- ทำการ benchmark รอบที่ 1 ขณะที่ตั้งค่าไอโฟนไว้ว่าอยู่ที่ประเทศไทย จากนั้นรอประมาณครึ่งชั่วโมง เพื่อให้อุปกรณ์อยู่ในสภาพที่พร้อมทำการ benchmark อีกครั้ง จากนั้นจึงตั้งค่าย้ายประเทศไปประเทศฝรั่งเศส แล้วเริ่มทำการ benchmark รอบที่ 2 เพื่อวัดประสิทธิภาพในเวลาที่พร้อมที่สุด
- iPhone 8 Plus ใช้ iOS 14.7.1 และ iPad 6th Generation ใช้ iPadOS 14.6
- ทั้งสองอุปกรณ์ทำการ benchmark เฉพาะ cpu เป็นผลให้ตัวเลขของทั้งสองอุปกรณ์จะมีความต่างกัน เนื่องจาก cpu ที่มีอายุต่างกัน ดังนั้น การทดลองนี้จึงจะเปรียบเทียบระหว่าง ‘คะแนน cpu ขณะตั้งค่าประเทศไทย’ และ ‘คะแนน cpu ขณะตั้งค่าในประเทศฝรั่งเศส’ ของแต่ละอุปกรณ์ว่าเพิ่มขึ้นหรือลดลงอย่างไรหลังจากการตั้งค่าเปลี่ยนประเทศแล้ว
- ทั้งสองอุปกรณ์ทำการ benchmark ในเวลาที่ไล่เลี่ยกัน ในสภาพอากาศและอุณหภูมิที่เท่ากัน
- ทั้งสองอุปกรณ์ทำการ benchmark ด้วยแอปพลิเคชัน ‘Geekbench 5’ เวอร์ชัน 5.4.1 ทั้งสองเครื่อง
- ทำการบันทึกภาพหลังการวัดประสิทธิภาพเพียงครั้งเดียวเท่านั้น ไม่มีการวัดประสิทธิภาพซ้ำ
ผลการทดลองของ iPhone 8 Plus
จะเห็นได้ว่าใน iPhone 8 Plus ผลคะแนน cpu ขณะตั้งค่าอยู่ที่ประเทศฝรั่งเศสนั้นมีมากกว่าก่อนจะตั้งค่าย้ายประเทศอยู่ 8 คะแนนในการวัด cpu 1 คอร์ และมากกว่าอยู่ 249 คะแนนในการวัด cpu หลายคอร์ ซึ่งแสดงให้เห็นว่ามีความเร็วเพิ่มขึ้นจริงแม้จะเพียงเล็กน้อยก็ตาม อย่างไรก็ตามแม้จะมีตัวเลขของคะแนนที่เพิ่มขึ้น แต่ในมุมมองของผู้เขียน ผู้เขียนมองว่าความเร็วของ iPhone 8 Plus เมื่อใช้งานนั้นก็ไม่ได้เพิ่มขึ้นหรือลดลงแต่อย่างใด
ผลการทดลองของ iPad 6th Generation
แม้ว่าในกรณี batterygate ที่กล่าวมาข้างต้นจะเกี่ยวข้องกับไอโฟนเท่านั้น แต่เนื่องจากการลดประสิทธิภาพหลังแบตเตอรี่เสื่อมสามารถเกิดได้กับทุกอุปกรณ์ รวมถึงไอแพดและแมคบุ๊ก ดังนั้น ผู้เขียนจึงขอทดสอบกับไอแพดด้วยเพื่อหาคำตอบว่าสมมติฐานนี้จะได้ผลในไอแพดหรือไม่ และในไอแพดของผู้เขียนก็ใช้ cpu ตัวเดียวกันกับ iPhone 7 จึงน่าจะทำให้เห็นผลชัดเจนกว่า
หลังจากการทดลอง พบว่าใน iPad 6th Generation หลังการ benchmark ผลคะแนน cpu ที่ออกมาแทบไม่แตกต่างจากตอนก่อนย้ายประเทศเลยแม้แต่น้อย โดยหลังจากย้ายประเทศไปฝรั่งเศส คะแนนจะเพิ่มขึ้นเฉพาะในส่วนของ cpu 1 คอร์ เพียงแค่ 3 คะแนนเท่านั้น ซึ่งในความรู้สึกของผู้เขียนกลับมองว่า 3 คะแนนที่เพิ่มขึ้นมาทำให้แอปพลิเคชันจดโน้ตอย่าง goodnotes สามารถใช้งานได้ลื่นไหลมากกว่าเดิมเล็กน้อย แต่ถ้าไม่สังเกตก็ไม่สามารถรับรู้ได้ถึงความแตกต่างนี้ได้เลย
สรุปว่าเร็วขึ้นจริงเหรอ ?
สรุปจากผลการทดสอบ benchmark ทั้งหมดก็พบว่า หากตั้งค่าย้ายประเทศไปฝรั่งเศสแล้วจะทำให้ไอโฟนเร็วขึ้นได้จริง ส่วนในไอแพดพบว่าช่วยให้เร็วขึ้นเพียงเล็กน้อยเท่านั้น
อย่างไรก็ตาม ผู้เขียนสังเกตเห็นว่า เมื่อทำการกดตั้งค่าย้ายประเทศ ระบบจะใช้เวลาเล็กน้อยเพื่อตั้งค่าใหม่ ที่จริงแล้วในระหว่างการดำเนินการนี้ ไอโฟนได้ทำการ ‘Respring’ หรือการรีสตาร์ทเครื่องแบบเร็ว ๆ ไปพร้อม ๆ กัน เพื่อให้เครื่องพร้อมใช้งานในฐานะไอโฟนในประเทศฝรั่งเศส ซึ่งตามปกติแล้ว การ respring ก็มีส่วนทำให้เครื่องเร็วขึ้นได้พอสมควรเช่นเดียวกันเพราะเหมือนเป็นการรีสตาร์ทสมาร์ตโฟนเมื่อเครื่องค้างนั่นเอง เมื่อสังเกตคำบอกเล่าของผู้ใช้งานเฟซบุ๊กในเพจ ‘SALE HERE’ ที่กล่าวว่า หลังจากตั้งค่าย้ายประเทศแล้วไอโฟนเร็วขึ้นทันที ในที่นี้เป็นไปได้ว่าความเร็วที่เพิ่มขึ้น อาจจะเกิดจากการ respring ก็ได้
ผู้เขียนจึงขอให้ข้อสรุปว่า หากเกิดกรณีที่ไอโฟนของเรามีความเร็วลดลง อยากให้ลองไปเช็คที่การตั้งค่าแบตเตอรี่ของเราก่อนว่ามันเสื่อมลงแล้วหรือไม่ และทาง apple แจ้งเรื่องประสิทธิภาพที่ลดลงอัตโนมัติเพราะแบตเตอรี่ที่เสื่อมคุณภาพลงจากเมนูตั้งค่าในไอโฟนของคุณแล้วหรือยัง ถ้าใช่ ก็สามารถปิดฟีเจอร์ performance management ซึ่งจะสามารถเพิ่มความเร็วของไอโฟนของคุณได้ใกล้เคียงกันกับการตั้งค่าย้ายประเทศ
อีกทั้ง หากเราตั้งค่าย้ายประเทศไปฝรั่งเศสแล้ว จะต้องรับมือกับความเปลี่ยนแปลงบางอย่างที่เปลี่ยนตามไปด้วย เช่น เลขปีภายในไอโฟนจะเปลี่ยนเป็นปี ค.ศ. หรือจุดทศนิยม (.) กลายเป็นลูกน้ำ (,) แทน เป็นต้น
ดังนั้น แทนที่จะตั้งค่าย้ายประเทศ แนะนำให้ลองเช็คการตั้งค่าแบตเตอรี่ของเครื่องเราก่อนน่าจะดีกว่านะ
ที่มาของข้อมูล
https://www.facebook.com/salehere/photos/a.638704542884328/4807174536037287/
ifixit.com
bgr.com
gadgets.ndtv.com
gadgets.ndtv.com
browser.geekbench.com/
browser.geekbench.com
ความรู้สึกของคุณหลังอ่านบทความนี้เป็นอย่างไร ?
ถูกใจ
รักเลย
ตลก
เศร้า
โกรธ
