นักกฎหมายชี้ 3 ป. ไม่พร้อมยุบสภา-เลือกตั้ง เหตุศัตรูรอบทิศและพี่น้องขัดแย้งกันเอง คาดอาจยื้อการเลือกตั้งหรือถึงขั้นรัฐประหาร

เรื่อง: กัญญพัชร กาญจนเจตนี และสมิตา พงษ์ไพบูลย์

ภาพ: ปาณัสม์ จันทร์กลาง

จากการประชุมความร่วมมือทางเศรษฐกิจเอเชีย-แปซิฟิก (เอเปค) เมื่อวันที่ 18 – 19 พฤศจิกายนที่ผ่านมานั้น มีผู้เข้าร่วมประชุมจาก 21 เขตเศรษฐกิจ ได้แก่ ไทย (เจ้าภาพ) เกาหลีใต้ แคนาดา จีน ชิลี ญี่ปุ่น ไต้หวัน นิวซีแลนด์ บรูไน ปาปัวนิวกินี เปรู ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย เม็กซิโก รัสเซีย เวียดนาม สหรัฐอเมริกา สิงคโปร์ ออสเตรเลีย อินโดนีเซีย ฮ่องกง พร้อมแขกรับเชิญพิเศษ ได้แก่ ฝรั่งเศส และซาอุดิอาระเบีย ซึ่งหลายฝ่ายจับจ้องว่าภายหลังการประชุมครั้งนี้ ฟากรัฐบาลจะมีการยุบสภาและเลือกตั้งก่อนกำหนดนั้น

เอเปคเป็นแค่ข้ออ้างยื้อเวลา

ยิ่งชีพ อัชฌานนท์ ผู้จัดการโครงการอินเทอร์เน็ตเพื่อกฎหมายประชาชน (ไอลอว์ – iLaw) ให้สัมภาษณ์ว่า เอเปคไม่ได้สำคัญอะไรนอกจากเป็นข้ออ้างของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรีและหัวหน้าพรรคพลังประชารัฐ และพล.อ.อนุพงษ์ เผ่าจินดา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย หรือ 3 ป. ที่จะอยู่ในอำนาจต่อให้นานขึ้น ดังนั้นจึงยังจะไม่มีการยุบสภาเกิดขึ้นในเร็วๆ นี้ เพราะ 3 ป. ยังไม่พร้อมลงจากอำนาจ เพราะพวกเขามีศัตรูรอบทิศ และความบาดหมางจากการแก่งแย่งผลประโยชน์กันเองของ 3 ป. ยังทำให้พวกเขาขัดแย้งและขาดความเป็นเอกภาพในสนามเลือกตั้งที่จะถึงนี้ด้วย

“การเลือกตั้งครั้งหน้าสำหรับ 3 ป. ในสถานการณ์ที่สังคมไทยมีพรรคเยอะ ๆ หลายพรรคแบบนี้ ยากมากที่ 3 ป. จะมีอำนาจต่อรองในสนามเลือกตั้ง อย่าว่าแต่ชนะรัฐบาลเลย ส.ส.เขต จะไปได้ได้ยังไงถ้ายังแตกกันอยู่แบบนี้ เพราะฉะนั้นจึงต้องมีการยื้อการเลือกตั้งออกไป” ยิ่งชีพกล่าว

ยิ่งชีพ กล่าวว่า การเลือกตั้งครั้งใหม่ในช่วงเดือนพฤษภาคม พ.ศ.2566 มีความเป็นไปได้ 3 สถานการณ์คือ หนึ่ง ไม่มีเลือกตั้งในวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ.2566 ตามกำหนดของสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) โดยใช้เงื่อนไขว่า ยังไม่มีกฎหมายเลือกตั้งเพราะกฎหมายยังค้างอยู่ในศาลรัฐธรรมนูญ (ศาลรธน.) และหากศาล รธน.วินิจฉัยช่วงใกล้ ๆ เลือกตั้งว่า กฎหมายฉบับใหม่นี้ไม่ผ่าน ก็จะไม่สามารถจัดการเลือกตั้งได้ จนกว่าจะมีการเขียนกฎหมายเลือกตั้งใหม่อีกครั้ง

ยิ่งชีพ กล่าวว่า สถานการณ์ที่สองคือ มีการเลือกตั้งตามกำหนดเวลาแต่จะเป็นการเลือกตั้งที่แปลกมากและรับไม่ได้มากกว่าครั้งที่ผ่านมาในปี พ.ศ.2562 อาจมีองค์ประกอบบางอย่าง เช่น ยุบพรรคการเมืองบางพรรคทั้งก่อนและหลังเลือกตั้งเพื่อให้ผลเป็นไปตามที่กลุ่มผู้มีอำนาจต้องการ อีกทั้งยังสามารถใช้กลโกงจากรัฐธรรมนูญ ปีพ.ศ.2560 เพื่อล้มผลการเลือกตั้งได้ อย่างการฉกฉวยคะแนนจากพรรคเล็กมาเป็นคะแนนของพรรคพรรคใหญ่ที่หน้าคูหาเลือกตั้ง เพราะหน่วยเลือกตั้งที่มีหลายแห่ง ทำให้ไม่สามารถตรวจสอบได้อย่างทั่วถึง หรือจะเป็นการแจกใบเหลืองใบส้มใบแดง เพื่อตัดสิทธิ์ผู้ลงสมัครเลือกตั้งบางคน โดยทั้งสองสถานการณ์ที่กล่าวมาอาจนำไปสู่ความไม่พอใจและเกิดการเคลื่อนไหวต่างๆ ในกลุ่มภาคประชาชน ซึ่ง 3 ป. อาจอาศัยความวุ่นวายนี้ ไปสู่สถานการณ์ที่สามคือ การรัฐประหารได้

แนะพรรคเพื่อไทยปรับลุค ลดบทบาทตระกูลการเมือง เพื่อให้ได้แลนด์สไลด์

สิรวิชญ์ เสรีธิวัฒน์ หรือจ่านิว นักเคลื่อนไหวทางการเมืองและสมาชิกพรรคเพื่อไทย กล่าวว่าหนทางที่จะทำให้ประเทศและประชาชนหลุดจากอำนาจ 3 ป. อย่างง่ายที่สุด คือการเลือกตั้งทั่วไปที่ต้องมีการลงคะแนนครั้งใหญ่แบบเต็มกำลัง และต้องเป็นการเลือกตั้งเชิงยุทธศาสตร์ที่พร้อมใจกันเลือกพรรคการเมืองใดพรรคการเมืองหนึ่ง เพื่อเป็นการรวมคะแนนให้มีเสียงมากพอที่จะสามารถล้มกลุ่มอำนาจเก่าได้

สิรวิชญ์ กล่าวว่า เพื่อให้พรรคเพื่อไทยสามารถชนะการเลือกตั้งถล่มทลาย (แลนด์สไลด์) ได้ พรรคเพื่อไทยต้องเสนอวิธีการแก้ปัญหาทางเศรษฐกิจให้กับประชาชนเพราะเป็นปัญหาใหญ่ที่ประชาชนทุกคนในประเทศพบ เหมือนการเลือกตั้งในปีพ.ศ.2554 ที่ประเทศไทยมีสภาวะเศรษฐกิจฝืดเคือง ในปีนั้นเองพรรคเพื่อไทยก็นำเสนอนโยบายเศรษฐกิจที่ดีจนสามารถแลนด์สไลด์ด้วยคะแนนเกือบครึ่งจากผู้ลงคะแนนเสียงทั้งหมด พรรคเพื่อไทยจึงต้องจับจุดนี้มาขายอีกครั้ง

สิรวิชญ์ กล่าวว่า อย่างไรก็ตามนโยบายด้านเศรษฐกิจนั้นไม่สามารถสนองความต้องการในกลุ่มชนชั้นกลางและกลุ่มคนรุ่นใหม่ได้ ดังนั้นเพื่อให้ฐานเสียงจากฝั่ง 3 ป. และฝั่งพรรคก้าวไกลมาเลือกพรรคเพื่อไทยให้นำไปสู่แลนด์สไลด์ พรรคเพื่อไทยอาจจะต้องปรับภาพลักษณ์ให้มีความนุ่มนวลมากขึ้น นำภาพนักการเมืองรุ่นใหม่ขึ้นมา ลดบทบาทความเป็นตระกูลการเมืองผูกขาดอำนาจในจังหวัดนั้นๆ รวมทั้งการออกแบบภาพลักษณ์ผู้ที่จะมาเป็นแคนดิเดตนายกรัฐมนตรี ต้องสามารถเข้าถึงประชาชนได้จริงๆ มีความติดดินและไม่ฉาบฉวย

ชี้ลุงป้อมอาจได้เป็นนายกฯ

ณัฐภูมิ ทองแท้ นักศึกษาชั้นปีที่ 3 สาขาภาษาไทย คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร กล่าวว่า สถานการณ์ตอนนี้ ส.ส.หลายคนในพรรคพลังประชารัฐ มีแนวโน้มย้ายไปพรรคอื่น เช่น พรรคภูมิใจไทย หรือกลับไปพรรคเพื่อไทยตามเดิม เพราะความนิยมของพรรคพลังประชารัฐเริ่มลดลง เพราะฉะนั้นพรรคพลังประชารัฐอาจเหลือส.ส.น้อย และการเลือกตั้งครั้งถัดไป หากพรรคพลังประชารัฐไม่มีพล.อ.ประยุทธ์แล้ว พรรคเพื่อไทยอาจยอมเป็นพรรคร่วมรัฐบาลกับพรรคเพื่อไทยได้ ซึ่งนอกจากพล.อ.ประวิตรจะได้อยู่ต่อในการเมืองแล้ว ยังมีโอกาสได้ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีอีกด้วย

ณัฐภูมิ กล่าวว่า ปรากฏการณ์ย้ายพรรคขณะนี้ มีมากที่สุดคือพรรคประชาธิปัตย์ ไตรรงค์ สุวรรณคีรี อดีตสมาชิกพรรคประชาธิปัตย์ ลาออกจากพรรค และเตรียมไปรวมกับพรรครวมไทยสร้างชาติ ซึ่งจะเป็นพรรคใหม่ที่รองรับพล.อ.ประยุทธ์ในการเลือกตั้งครั้งถัดไป แต่คงได้ส.ส.ไม่มากนัก อาจได้เพียงส.ส. ที่ได้ความนิยมจากชื่อพล.อ.ประยุทธ์ “ถ้าพรรครวมไทยสร้างชาติ ไม่สามารถเป็นแกนนำในการจัดตั้งรัฐบาลได้ พล.อ.ประยุทธ์อาจหายหน้าไปจากการเมืองในการเลือกตั้งครั้งถัดไป”

ณัฐภูมิ กล่าวว่า หากต้องจบอำนาจของ 3 ป. เป็นเรื่องยาก ดังนั้นทางลงที่ดีที่สุดสำหรับ พล.อ.ประยุทธ์คือจบแบบกรณีของ พล.อ.เปรม ติณสูลานนท์ อดีตนายกรัฐมนตรี และอดีตประธานองคมนตรีที่เอ่ยปากว่า ‘ผมพอแล้ว’ เพราะฉะนั้นหาก พล.อ.ประยุทธ์ยุบสภาหลังการประชุมเอเปคได้ แล้วทำแบบพล.อ.เปรม จะดูดีกว่า หากอยู่ยาวต่ออีกสองปีตามคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ คนอาจไม่พอใจมากกว่าเดิม